ارکان بیمه مرکزی ایران

پس از تشکیل و ثبت شرکت سهامی عام،  مهم ترین موضوع ارکان شرکت سهامی عام است. در شرکت های سهامی  از لحاظ اصولی، سهامداران صاحب شرکت محسوب می شوند و از طریق مجمع عمومی، مدیران و نمایندگان شرکت را تعیین می کنند و بالاترین اختیارات را دارند. بیمه مرکزی ایران  هم طبق قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری در سال ۱۳۵۰ به صورت شرکت سهامی تأسیس شد که در این مقاله به ارکان بیمه مرکزی یعنی مجمع عمومی، شورای عالی بیمه، هیأت عامل و بازرسان می پردازیم.

طبق ‌ماده 6 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، بیمه مرکزی ایران دارای ارکان زیر است:

  1.  مجمع عمومی.
  2. شورای عالی بیمه.
  3.  هیأت عامل.
  4.  بازرسان.

 

طبق ‌ماده 7 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران مرکب است از وزیر دارایی، وزیر اقتصاد، وزیر کار و امور اجتماعی، هیأت عامل و بازرسان بدون داشتن‌حق رأی در جلسه شرکت خواهند کرد.

همچنین طبق ‌ماده 8 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، مجمع عمومی عادی به دعوت رییس کل بیمه مرکزی ایران سالی یک مرتبه حداکثر تا پایان شهریور ماه تشکیل می‌شود. ‌مجمع عمومی فوق‌العاده به دعوت رییس کل بیمه مرکزی ایران و یا به پیشنهاد هر یک از اعضاء مجمع عمومی تشکیل خواهد شد.

‌رییس کل بیمه مرکزی ایران موظف است ظرف ده روز پس از دریافت پیشنهاد تشکیل جلسه مجمع عمومی را کتباً دعوت کند. در دعوتنامه دستور‌جلسه و ساعت و محل انعقاد جلسه ذکر خواهد شد. ‌هیچ موضوعی را نمی‌توان در مجمع عمومی عادی یا فوق‌العاده مطرح کرد مگر آن که قبلاً جزو دستور قرار داده شده باشد.

 وظایف مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران

بنابر ‌ماده 9 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، وظایف مجمع عمومی به شرح زیر است:

    ‌الف – تعیین خط مشی کلی.

    ب – رسیدگی و اظهار نظر نسبت به گزارش سالانه رییس کل بیمه مرکزی ایران.

    ج – رسیدگی و تصویب بودجه و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان و ترتیب تقسیم سود.

    د – تصویب سازمان و آیین‌نامه‌های مالی و اداری بیمه مرکزی ایران.

    ه – تصویب مقررات استخدامی با رعایت بند پ ماده 2 قانون استخدام کشوری.

    ‌و – انتخاب بازرسان.

    ‌ز – تعیین حقوق رییس کل و اعضای هیأت عامل و حق‌الزحمه بازرسان.

   ح – تصمیم نسبت به هر یک موضوعی که از طرف رییس کل بیمه مرکزی ایران جزو دستور قرار داده شده باشد.

 شورای عالی بیمه

طبق ‌ماده 7 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری،باید گفت شورای عالی بیمه از اشخاص زیر تشکیل می‌شود:

  1.  رییس کل بیمه مرکزی ایران
  2.  معاون وزارت دارایی.
  3.  معاون وزارت اقتصاد.
  4.  معاون وزارت کار و امور اجتماعی.
  5. معاون وزارت تعاون و امور روستاها.
  6.  رییس شرکت سهامی بیمه ایران.
  7.  مدیر عامل یکی از مؤسسات بیمه به انتخاب سندیکای بیمه‌گری ایران.
  8.  یک نفر کارشناس امور حقوقی به انتخاب مجمع عمومی
  9.  یک نفر کارشناس در امور بیمه به انتخاب مجمع عمومی.
  10.  یک نفر مطلع در امور بیمه به انتخاب رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران.

 بنابر تبصره ‌ماده مذکور، اعضای شورای عالی بیمه موضوع بندهای 7 و 8 و 9 و 10 برای مدت سه سال انتخاب می‌شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

و هچنین ‌ماده 11 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری بیان می کند، ریاست شورای عالی بیمه بدون شرکت در اخذ رأی با رییس کل بیمه مرکزی ایران و در غیاب او با قائم‌مقام او خواهد بود.

و طبق ‌ماده 12 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، اعضای شورای عالی بیمه قبل از شروع به کار باید در مجمع عمومی سوگند یاد کنند که در انجام وظایف شورای عالی بیمه نهایت دقت و‌مراقبت را مبذول دارند و کلیه تصمیمات خود را به صلاح کشور اتخاذ نمایند و اسرار شورای عالی بیمه را حفظ کنند.

بنابر ‌ماده 13 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، جلسات شورای عالی بیمه حداقل ماهی یک بار به دعوت رییس شورای عالی بیمه تشکیل خواهد شد و در صورتی که حداقل چهار نفر‌از اعضای شورای عالی بیمه کتباً تقاضای تشکیل جلسه را بنمایند رییس شورای عالی بیمه موظف است ظرف یک هفته اعضای شورای عالی را برای‌تشکیل جلسه دعوت کند.

 ‌ماده 14 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری بیان می کندکه جلسه شورای عالی بیمه با حضور حداقل شش نفر از اعضاء رسمیت می‌یابد و تصمیمات با اکثریت پنج رأی حاضر در جلسه رسمی‌معتبر و قابل اجراء است. هنگام رسیدگی و اخذ رأی نسبت به مؤسسه بیمه‌ای که یکی از اعضای شورای عالی به نحوی در آن سهیم است آن عضو در ‌رأی شرکت نخواهد کرد.

‌طبق ‌ماده 15 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، صورتجلسات مذاکرات شورای عالی بیمه در دفتری ثبت و به امضای رییس شورای عالی بیمه رسیده و در بیمه مرکزی ایران نگاهداری‌ می‌شود.

هچنین طبق ‌ماده 16 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، شورای عالی بیمه دارای دبیرخانه‌ای خواهد بود که سازمان آن را شورای عالی بیمه تصویب خواهد کرد، رییس و کارکنان دبیرخانه از بین‌کارکنان بیمه مرکزی ایران انتخاب می‌شوند.

 

 وظایف و اختیارات رئیس کل بیمه مرکزی ایران

‌طبق ‌ماده 22 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، وظایف و اختیارات رییس کل بیمه مرکزی ایران به شرح زیر است:

‌الف – نظارت در اجرای این قانون و آیین‌نامه‌های مربوط به آن.

ب – نمایندگی بیمه مرکزی ایران در مقابل اشخاص و مؤسسات دولتی و یا خصوصی و دادگاهها و سایر مراجع قضایی و غیر قضایی با حق توکیل‌و سازش اختیارات مندرج در ماده 62 قانون آیین دادرسی مدنی.

ج – تفویض قسمتی از اختیارات خود و حق امضا به قائم مقام و یا رؤسا یا کارمندان و تعیین وظایف آن.

د – تقدیم گزارش وضع حسابها و امور بیمه مرکزی ایران به مجمع عمومی

ه – تقدیم گزارش عملیات و فعالیتهای مؤسسات بیمه در ایران به شورای عالی بیمه.

طبق ‌ماده 23 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، در غیاب رییس کل بیمه مرکزی ایران قائم‌مقام رییس کل دارای کلیه اختیارات و وظایف قانونی او خواهد بود.

بازرسان

بنابر ‌ماده 24 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، بیمه مرکزی ایران دارای دو نفر بازرس که اطلاعات و تجارب کافی در امور بیمه و حسابداری داشته باشند خواهد بود که یک نفر از آنان از‌طرف وزیر دارایی و دیگری از طرف وزیر اقتصاد پیشنهاد و با تصویب مجمع عمومی برای یک سال تعیین خواهند شد انتخاب مجدد بازرسان بلامانع‌است.

و همچنین ‌ماده 25 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری بیام می کند، بازرسان حق دارند هر گونه اطلاعی را از بیمه مرکزی ایران بخواهند ولی حق دخالت مستقیم در امور بیمه مرکزی ایران را ندارند. ‌رسیدگی به ترازنامه سالانه وظیفه اصلی بازرسان می‌باشد ترازنامه بیمه مرکزی ایران یک ماه قبل از تشکیل مجمع عمومی تسلیم بازرسان خواهد شد تا‌گزارش درباره آن تهیه و ضمن اظهار نظر به مجمع عمومی تسلیم کنند.